INTERVIEW FOR THE 'GREEK PARANORMAL SOCIETY' TEAM

Interview with Jonathan Bright for The 'Greek Paranormal Society' team

(click here for the full version in Greek)

Jonathan Bright is one of the leading Greek modern researchers of the paranormal. Some of his writings have been published in several compilations from Archetypo and agnosto publications and over the last 20 years he has contributed various pieces in Greek magazines, such as Strange and Mystiki Ellada (i.e. ‘Secret Greece’), and recently, in Fortean Times. In Greece, he is also known from his frequent appearances in television shows such as Oi Pyles tou Anexigitou (i.e. ‘Gates of the Unexplained’) and Kodikas Mystirion (i.e. ‘Code of Mysteries’) and his interviews for the press, various websites and radio shows. More recently, he has also appeared as a guest in the H2 series In Search of Aliens (episode 'The Hunt for Atlantis'). Over the last years he has been investigating famous and less known legends and mysteries around the world and it is in his upcoming plans to present the important and mind boggling material that he had gathered from these investigations in public, both in Greece and abroad. 

1) Jonathan, first of all, on behalf of the Greek paranormal society, I'd like to thank you for accepting our invitation to this interview. You are among the few persons in Greece to have carried out investigations seeking proof and knowledge in regards to the existence of ‘spirits’. So, I've been really looking forward to asking you, ...what is ghost-hunting to you? 
Thank you for the invitation. To begin with, I have to clarify that the target of my investigations has never been to prove the existence of ‘spirits’; in contrast to the general prevailing belief for those concerned with such issues, my venture into ‘strange’ and the exploration of the unknown is not a result of some need to confirm the continuity of existence after death.  Answers to such questions -usually described as ‘metaphysical’- can be obtained through a philosophical pursue of these ideas which is usually the outcome of the inner quest for knowledge (the most important answers, I believe, can be obtained from the exploration of the ‘inner self’) rather than from the external search, the results of which usually are limited to a phenomenological observation, which most of the times is insufficient to provide safe conclusions. 

This certainly does not reduce by any means the worth of external research and investigarion –we really live in a strange world and it is natural for us to feel the need to become familiar and define our exact position in it.  And in spite of the marginalization that usually comes along, there is enough charm in the role of ‘explorer’ that we are invited to perform in our quest for studying and shedding light to its less known and mysterious extremities. 

As such a type of investigation, ‘ghost-hunting’ can, up to a certain extent, fulfill this part and provide enough excitement to the ambitious ex(o-)plorers. However we must note that with the raising publicity that it has been gaining in the last decades, mainly through the numerous reality shows and relevant films that are being produced each year, it has now established its own culture, from which certain orientations have become clear, as far as the targets of the investigation are concerned and the clues that are anticipated to be found. The standard practice which is being followed, strongly based on the documentation of energy or wave ‘anomalies’ with the use of various types of devices, seems like an attempt to secure a scientific (‘pseudo-scientific’ according to others) basis for the investigation.  On the other hand, there is the opposing view that the interpretation of data procured in this way, as a result of the presence of ‘spirits’ is entirely groundless –to which, mostly, I also agree –as is the belief in ‘spirits’ itself for that matter, which in ghost-hunting is accepted a priori.  
Although I believe I am among the first to have presented this type of investigation in Greece, (at least in accordance with the modern techniques followed in its current form), with the publication in Mystiki Ellada of the investigation of a ‘poltergeist’ case that I had performed in a house in Athens, I generally try to act free from any dogmatic forms and axiomatic beliefs. If there is a motto that could largely reflect the principles that characterize my own investigation that would be ‘nothing is axiomatically accepted – everything is open to investigation’...

What personally intrigues me is not a proof that ‘spirits’ of the dead exist among us, but rather the investigation of phenomena that, in spite of being known for hundreds or thousands of years, still remain covered by a dark veil of mystery. By ridding of all conventionally accepted beliefs and bias (from whichever source they may originate), I feel I’m moving in the right direction towards that which really interests me: the truth behind such mysterious phenomena that both tradition and science, so far have been unable to efficiently explain, with their approach limited to scratching the surface and to deal with these phenomena by creating a terminology that is simply used to categorize them, and provide the illusion that such mysteries are well studied and sufficiently understood.

So, taking all the above into consideration, I generally prefer referring to what I do as the 'investigation of particular places and strange phenomena' rather than ‘ghost-hunting’.  

2).If you had the luxury of organizing a team of researchers -‘hunters’, what sort of people would you choose? (by setting certain age criteria, for instance, or even their specializing in certain fields?) Would you include in your team a medium? An ‘alafroiskiotos*'? A skeptic? 

(*the word 'alafroiskiotos' literally means 'light-shadowed': In Greek folklore, usually the one who is able to see faeries and spirits and perceive the Otherworld)

Actually there are several friends and fellow-researchers that have already participated in my investigations. Sometimes we were just a team of two and other times sufficient enough (7-8 members) to split to two groups, but we always acted as a team, with the responsibilities distributed according to the occasion, the special capabilities of each person and the number of available hands (-unfortunately my own pair in almost none of these cases have felt sufficient). To this informal team I have given the name ‘Urban Tales’ (or ‘Jonathan Bright’s Urban Tales’, since the only steady nucleus and organizer of these investigations has always been me), and this I still use in most of my expeditions.
You are asking if there would be place for an alafroiskiotos, a medium or a skeptic in such a team. Well, I think that a certain dose of all these qualities I possess myself. To some extent everything is useful and can be profitable to an investigation when applied in the proper way and at the right dose. For example, there are moments while I'm investigating such a place that I may suddenly feel an impulse to act in a particular way, snap a picture turning to a particular direction, choose to use a particular device, etc. I certainly cannot tell what would have happened had I acted in a different way, but I believe that some important clues in my investigations have come up in this way.
I will certainly agree that personal experience by itself cannot be easily accepted as objective evidence. However just as certain instruments detect fluctuations in a certain field, so does the human body respond to the various types of energy in which it is exposed and affected (the electromagnetic energy for instance, the detected sudden changes in which, even in 'ghost-hunting', are interpreted as a possible indication of something else that may also be taking place), so I don't think that it's wrong to pay attention to signs that may be caught by one's internal antenna -always examining the role that psychological state may also play in the formation of the experience to the concerned individual/witness at the given time. 
As many of my friends are well aware (particularly those who have been required to assist in carrying) to such investigations, I usually carry along a number of bags filled up with cameras, recorders, and all kinds of weird little instruments and gadgets, some of which even of my own invention. I may eventually experiment with some of them ('everything is open to investigation'), but, as I have earlier said, this doesn't necessarily make the investigation more scientific since the interpretation of the indications and clues and their exact meaning is not always very clear. There are times when intuitional perception (which may be more active in individuals more sensitive to certain frequencies) could prove equally important, particularly considering that we are dealing with phenomena that cannot always be perceived through our main senses. And besides, the idea that every observer -consciously or subconsciously- may potentially interact with that which is being observed is entirely scientific, so in any case, one cannot just simply exclude from the research the human factor.

Generally I am rather cautious with 'mediums', like the ones that we see participating in such shows; after all, skepticism is indeed necessary up to a point (-I'm basically skeptical, but not skeptic). But even though I never had the opportunity to try this (maybe because I hadn't happened upon such a person that I could trust yet), I wouldn't see a reason not to allow the participation of a 'sensitive' individual in an investigation and experiment with his/her abilities, just as we would have done with all those instruments and gadgets, the efficiency of which for this use is equally questioned. After all, the topic of persons that are able to demonstrate such special abilities at will has been thoroughly studied in the last century by Parapsychology (-in my library I do have several old volumes with printings from the Society of Psychical Research with excessive documentation of such experiments).  

But in any case, I repeat, whenever the collected data had to pass through subjective filters they will need to be examined with extra care and caution and possibly in comparison with other available clues. Balance is the key here.
Practically though, when the duration of the investigation is limited, I'm usually left with very little time for experimentation other than with the use of the various documentation/recording devices that I carry with me, which cover a range far more extensive than the perceptual field of our sense organs. And since in this way I have collected a substantial number of impressing clues, I like to say that more 'alafroiskiotes' than myself are... my cameras!

3.) What has your experience shown so far in regards to the presence of spirits? And are there 'good' and 'evil' spirits? 
With the term 'spirit' we usually refer to some part of consciousness or 'ego' that is believed, under certain circumstances, after death to be left behind somehow trapped to our world, and 'haunt' a certain place -or a person.  Although traditionally these words are used a synonyms, for me 'spirit' has a much different meaning than the word 'ghost', which comes from Old English 'gast', meaning something frightening ('gaestan' means 'to frighten'), or 'phantom', which comes from Greek 'fantasma' (etymologically has the same meaning with 'apparition'), from the verb 'faeno'(pheno)=appear (not from 'fantasy' as some believe), that is, a 'pheno-menon'... A 'spirit' is something more specific, it is not just a phenomenon, (something that appears or that is otherwise perceived), but also an interpretation.

Having made this clarification, now I can say that, so far, the data that I have gathered cannot tell me much about the presence or no-presence of 'spirits'. I can show you a number of 'apparitions', or even 'ghosts', (believe me, some of them can definitely induce fright) that I have documented, but I am in no position to positively claim that among them there are 'spirits', too... By saying that (the reason why I earlier mentioned that phenomenological observation is insufficient to provide safe conclusions), I mean that even when during the investigation we document a manifestation that may appear to match the traditional idea prevailing for 'spirits' (the image of 'phantom faces' with clearly defined features, 'full body apparitions', even sound recordings, such as voices, etc) nobody can tell for sure whether what has been documented is a 'consciousness' trapped in space, or something different... 
For example, it could be a cold 'imprint' that, like a picture, or a movie scene could have been recorded at the specific spot in a mysterious, unknown (and yet, possibly natural) way, that under certain circumstances is being projected or played back as an echo. Or it could be some sort of 'thoughtform' (-'tulpa'). Even in cases where there appears to be some sort of response to certain challenges or something that looks like an interraction with the investigator, this sound, this image could to some extent be projected, draw power (and perhaps even materialize) from the subconscious of the investigator himself, or of another witness who may be present– an approach mainly investigated by parapsychology. And obviously there are more possible explanations, as well as ideas that we are in no position to understand just yet.

These are all theoretical approaches of course, as theoretical is also the idea of ‘spirits’. All I can do is to constantly keep these traditional beliefs at the edge of my mind, and try to put them to test at every opportunity.

I have participated in several extensive discussions about the subject of ‘spirits’, oftentimes even on TV, so there is no need to repeat my views here. However, if someone is willing to accept the traditional explanation, then I presume, from there it’s easy to proceed with dividing spirits to ‘good’ and ‘evil’, since while being alive, according to their character, people may too be classified in these two categories. 
But there is something still that I consider very important.  As it is well known, an enigmatic and controversial subject that has been the center of my studies and researches for many years is that of the ‘Shadow’. Exactly what is the ‘Shadow’? …I certainly would not describe it as a ‘spirit’, but rather as ‘energy’, or perhaps a ‘maelstrom’. I will not discuss the issue farther at present (anyone interested may read some of my views at the separate blog dedicated particularly in this subject), but I do mention the ‘Shadow’ here, because I have observed that a very large amount of phenomena that are traditionally attributed to ‘spirits’, like the 'old-hag'/'nightmare' (sleep paralysis with so called 'hallucinations'), 'poltergeists', and even ‘demons’ (the concept of ‘Devil’ also includes several elements borrowed from there), in fact originate from the 'Shadow'. 

4.) A last question, before I thank you for your time. What kind of advice you would give to ambitious researchers/ghost-hunters? 

Finally, a question that I can reply in a single line. Well, my friend, everything you want to know is here... :) 

Source: https://www.facebook.com/greekparanormalsociety/posts/655665257821665

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ JONATHAN BRIGHT ΣΤΗΝ GREEK PARANORMAL SOCIETY

(click here for a shorter version in English)

Ο Jonathan Bright είναι ένας απ' τους γνωστότερους σύγχρονους Έλληνες ερευνητές του παράξενου. Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά συλλογικά έργα των εκδόσεων Αρχέτυπο και άγνωστο και σε περιοδικά όπως το Strange και Μυστική Ελλάδα, και πιο πρόσφατα στο Αγγλικό, Fortean Times. Στην Ελλάδα είναι επίσης γνωστός από τις εμφανίσεις του σε τηλεοπτικές εκπομπές όπως οι Πύλες του Ανεξήγητου και ο Κώδικας Μυστηρίων, αλλά και συνεντεύξεις σε διάφορες ραδιοφωνικές εκπομπές και σελίδες του διαδικτύου. Τα τελευταία χρόνια έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την διερεύνηση γνωστών θρύλων και μυστηρίων κι έχει συγκεντρώσει ένα πλούσιο υλικό, η παρουσίαση του οποίου στην Ελλάδα και το εξωτερικό είναι στα άμεσα σχέδιά του.  

1)Φίλε jonathan καταρχάς εκ μέρους του greek paranormal society σε ευχαριστούμε που απάντησες θετικά στην πρόσκληση μας για αυτή την συνέντευξη. Είσαι ένας από τους λίγους εντός Ελλάδας που έχεις ασχοληθεί με έρευνες για την απόδειξη των "πνευμάτων" και για συλλογή πληροφοριών. Μπαίνω κατευθείαν στην ερώτηση μου. Τί είναι για σένα το ghost hunting?

Κι εγώ σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.

Καταρχήν θα πρέπει να διευκρινήσω πως οι έρευνές μου ποτέ δεν είχαν ως στόχο την απόδειξη της ύπαρξης «πνευμάτων» κι αυτό γιατί, σε αντίθεση ίσως με την γενική εντύπωση που υπάρχει για όσους ενδιαφέρονται για τέτοια θέματα, η ενασχόλησή μου με το παράξενο και η προσπάθεια εξερεύνησης του αγνώστου δεν είναι αποτέλεσμα της ανάγκης επιβεβαίωσης πως υπάρχει συνέχεια μετά τον θάνατο.  Απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήματα, που συνήθως χαρακτηρίζονται «μεταφυσικά», μπορεί κανείς να λάβει μέσα από τη φιλοσοφική διερεύνηση αυτών των ζητημάτων, που είναι αποτέλεσμα κυρίως της εσωτερικής αναζήτησης (τις σημαντικότερες απαντήσεις νομίζω πως τις παίρνει κανείς ερευνώντας τα μυστικά του «εαυτού») και λιγότερο της εξωτερικής έρευνας, τα αποτελέσματα της οποίας συνήθως περιορίζονται σε μια φαινομενολογική παρατήρηση που δεν είναι αρκετή για να βγάλει κανείς ασφαλή συμπεράσματα.

Αυτό φυσικά δεν ακυρώνει την αξία της εξωτερικής έρευνας – ζούμε μέσα σ’ έναν παράξενο κόσμο, και είναι λογικό να νιώθουμε την ανάγκη να τον γνωρίσουμε, προσδιορίζοντας έτσι τη θέση μας σ’αυτόν. Και, παρόλη την περιθωριοποίηση που συνήθως συνεπάγεται, κρύβει αρκετή γοητεία ο ρόλος του «εξερευνητή» που καλούμαστε να παίξουμε, στην προσπάθεια ν’ανακαλύψουμε και να μελετήσουμε τις πιο άγνωστες και μυστηριώδεις πτυχές του. 

Το ‘ghost-hunting’, ή «κυνήγι φαντασμάτων», λοιπόν, για το οποίο με ρώτησες, ως μια τέτοια μορφή έρευνας μπορεί σε κάποιο βαθμό να εκπληρώσει αυτό το έργο και να προσφέρει αρκετές συγκινήσεις σε φιλόδοξους «εξ-ερευνητές». Βέβαια με την ολοένα αυξανόμενη προβολή του τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως με τις πολυάριθμες ριάλιτι σειρές και τις σχετικές ταινίες που παράγονται κάθε χρόνο, πλέον έχει δημιουργήσει τη δική του κουλτούρα, μέσα από την οποία διαφαίνονται και κάποιοι αρκετά σαφείς προσανατολισμοί όσον αφορά τους στόχους της έρευνας και τα στοιχεία που αυτή ευελπιστεί να συλλέξει. Η συνήθης μεθοδολογία που ακολουθείται, η οποία στηρίζεται στην παρατήρηση και καταγραφή ενεργειακών ή κυματικών «ανωμαλιών» με τη χρήση διαφόρων μικροσυσκευών και μηχανημάτων φιλοδοξεί να προσδώσει ένα επιστημονικό (ή, κατ' άλλους, «ψευδο-επιστημονικό») υπόβαθρο και μεγαλύτερο κύρος στην έρευνα. Στον αντίποδα βέβαια, υπάρχει η άποψη πως η ερμηνεία των δεδομένων που προκύπτουν με αυτόν τον τρόπο ως ένδειξη ή ακόμα και απόδειξη της παρουσίας «πνευμάτων» στον χώρο είναι αυθαίρετη, κάτι που σε μεγάλο βαθμό θεωρώ πως είναι σωστό -άλλωστε αυτό ισχύει και για την ίδια την πεποίθηση περί της ύπαρξης «πνευμάτων», που κατά κανόνα, στο 'ghost hunting' γίνεται αξιωματικά αποδεκτή.

Αν και είμαι νομίζω από τους πρώτους που παρουσίασαν στην χώρα μας αυτό το είδος της έρευνας, σύμφωνα τουλάχιστον με τα πρότυπα της τεχνικής που ακολουθείται στη σύγχρονή της μορφή, με την παραστατική δημοσίευση στο περιοδικό Μυστική Ελλάδα της έρευνας μιας περίπτωσης ‘poltergeist’, που είχα διεξαγάγει σε κάποιο σπίτι στην Αττική, γενικότερα, προσπαθώ να λειτουργώ απελευθερωμένος από κάθε τύπου φόρμες και κάθε λογής αυθαίρετες αποδοχές. Αν υπήρχε κάποιο motto που να αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τις αρχές που εφαρμόζω στην δική μου έρευνα, αυτό θα ήταν, «τίποτα δεν γίνεται αξιωματικά αποδεκτό – τα πάντα είναι ανοικτά προς διερεύνηση...»

Εκείνο που προσωπικά λοιπόν με ιντριγκάρει δεν είναι η απόδειξη πως υπάρχουν «πνεύματα» νεκρών που εξακολουθούν να βρίσκονται ανάμεσά μας, αλλά γενικότερα, η διερεύνηση φαινομένων τα οποία, αν και είναι συνήθως γνωστά για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια, εξακολουθούν να είναι σκεπασμένα από ένα πέπλο μυστηρίου. Αποβάλλοντας τις συμβατικές αποδοχές και προκαταλήψεις (απ’ όποιον χώρο κι αν προέρχονται αυτές), πιστεύω πως έρχομαι πιο κοντά σ’ αυτό που κατά βάση μ’ ενδιαφέρει: στην προσέγγιση της αλήθειας που βρίσκεται πίσω από τέτοια μυστηριώδη φαινόμενα, που τόσο η Παράδοση, όσο κι η επιστήμη αδυνατούν, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, να εξηγήσουν ικανοποιητικά και συνήθως αρκούνται στο να εξετάζουν επιδερμικά και να δημιουργούν ορολογίες με τις οποίες το μόνο που επιτυγχάνουν είναι η κατηγοριοποίησή τους. Και μαζί μ' αυτό, τη δημιουργία της ψευδαίσθησης πως τα φαινόμενα αυτά έχουν διερευνηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό και είναι επαρκώς κατανοητά.

Με γνώμονα τα παραπάνω λοιπόν, γενικά προτιμώ να αναφέρομαι σ' αυτό που κάνω ως «έρευνα κάποιων ιδιαίτερων τόπων και παράξενων φαινομένων», παρά ως «κυνήγι φαντασμάτων».

  

2).Εαν είχες την πολυτέλεια να φτιάξεις μια ομάδα ερευνητών-κυνηγών, τι άτομα θα διάλεγες?(π.χ από ηλικίες μέχρι και ειδικούς σε κάποιους τομείς). Θα έβαζες στην ομάδα σου ένα μέντιουμ? ή έναν αλαφροίσκιωτο? έναν σκεπτικιστή?

Σε πολλές από τις έρευνές μου έχουν συμμετάσχει διάφοροι φίλοι ερευνητές. Άλλοτε είμασταν μόνο 2 άτομα, κι άλλοτε αρκετοί (7-8) ώστε να χωριστούμε σε δύο μικρότερες ομάδες, αλλά κάθε φορά λειτουργούσαμε συλλογικά, με τις αρμοδιότητες να μοιράζονται ανάλογα με την κάθε περίσταση, τις ιδιαίτερες ικανότητες του καθενός και βέβαια τον αριθμό των διαθέσιμων χεριών (-δυστυχώς, τα δύο δικά μου, σε καμία σχεδόν τέτοια έρευνα μέχρι σήμερα δεν μου φάνηκαν αρκετά...). Μάλιστα την άτυπη αυτή ομάδα, την έχω ονομάσει ‘Urban Tales’ (ή ‘Jonathan Bright’s Urban Tales’, μια και ο σταθερός πυρήνας και οργανωτής των ερευνών ήμουν εγώ), και έτσι συνήθως υπογράφω τις διάφορες εξερευνητικές μου αποστολές.

Με ρωτάς, αν θα υπήρχε χώρος για έναν αλαφροϊσκιωτο, ένα μέντιουμ, ή έναν σκεπτικιστή μέσα σε μια τέτοια ομάδα. Λοιπόν, νομίζω πως μια δόση από όλα αυτά τα χαρακτηριστικά τα έχω κι ο ίδιος... Σε κάποιο βαθμό όλα χρειάζονται και ίσως όλα να μπορούν να προσφέρουν κάτι σε μια έρευνα, όταν διοχετεύονται με τη σωστή δόση και τον σωστό τρόπο. Για παράδειγμα, υπάρχουν στιγμές όταν βρίσκομαι σ' έναν ιδιαίτερο τόπο που μπορεί να νιώσω μια ενστικτώδη παρόρμηση να δράσω μ' έναν συγκεκριμένο τρόπο, να τραβήξω μια φωτογραφία προς κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση, να επιλέξω να χρησιμοποιήσω κάποιο συγκεκριμένο όργανο, κλπ... Όπως είναι αυτονόητο, δεν μπορώ να είμαι βέβαιος για το τι θα συνέβαινε αν οι επιλογές μου ήταν διαφορετικές, όμως νομίζω πως κάποια σημαντικά στοιχεία στις έρευνές μου έχουν προκύψει με αυτόν τον τρόπο.

Βέβαια, θα συμφωνήσω πως η προσωπική εμπειρία από μόνη της δεν μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτή ως «αντικειμενικό» στοιχείο. Όπως όμως τα όργανα καταγράφουν τις διάφορες μεταβολές σε κάποιο πεδίο, έτσι και το ανθρώπινο σώμα είναι εκτεθειμένο σε διάφορες μορφές ενέργειας και επηρεάζεται από αυτές, (όπως για παράδειγμα από την ηλεκτρομαγνητική ενέργεια, η μεταβολή της οποίας ούτως ή άλλως σε τέτοιες έρευνες συνήθως εκλαμβάνεται ως πιθανή ένδειξη και για κάτι άλλο που μπορεί να συμβαίνει στο χώρο), επομένως δεν είναι λάθος να δίνει κανείς προσοχή και στα σημάδια που ίσως συλλαμβάνει η εσωτερική του κεραία –εξετάζοντας βέβαια πάντα και τον ρόλο που η ψυχολογική διάθεση μπορεί να παίζει στη διαμόρφωση της εμπειρίας την δεδομένη στιγμή.

Όπως ξέρουν καλά αρκετοί φίλοι μου (ειδικά εκείνοι που έχει χρειαστεί να βοηθήσουν στο κουβάλημα), σε τέτοιες αποστολές, συνήθως φέρνω μαζί κάμποσες τσάντες με μηχανήματα καταγραφής, μετρητές και κάθε λογής παράξενα γκατζετάκια -ορισμένες φορές, ακόμα και δικής μου επινόησης. Μπορεί κάποια στιγμή να πειραματιστώ μ’ αυτά («τα πάντα είναι ανοικτά προς διερεύνηση»), αλλά, όπως είπα και νωρίτερα, αυτό δεν κάνει απαραίτητα την έρευνα πιο «επιστημονική», αφού η ερμηνεία των όποιων ενδείξεων και η ακριβής σημασία τους δεν είναι πάντα ξεκάθαρη και σαφής. Υπάρχουν φορές που η «διαισθητική αντίληψη» (που μπορεί να είναι πιο οξυμένη σε άτομα περισσότερο «ευαίσθητα» σε κάποιες συχνότητες) θα μπορούσε να αποδειχτεί το ίδιο σημαντική, αν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για φαινόμενα που συχνά δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτά με τις βασικές μας αισθήσεις. Κι έπειτα, η ιδέα πως ο παρατηρητής –συνειδητά, ή ίσως και υποσυνείδητα- μπορεί να αλληλεπιδρά με το φαινόμενο που παρατηρείται είναι καθαρά επιστημονική, επομένως έτσι κι αλλιώς υπεισέρχεται στην έρευνα ο ανθρώπινος παράγοντας.

Γενικά είμαι αρκετά επιφυλακτικός με τα «μέντιουμ» που βλέπουμε κάποιες φορές να συμμετέχουν σε τέτοιες εκπομπές, όπως είπαμε άλλωστε, ο σκεπτικισμός είναι επίσης απαραίτητος σε κάποιο βαθμό (είμαι καταρχήν σκεπτικός, αλλά όχι σκεπτικιστής). Ωστόσο, αν και δεν έχει τύχει να το δοκιμάσω ποτέ (ίσως επειδή δεν έχω γνωρίσει το κατάλληλο τέτοιο άτομο που θα μπορούσα να εμπιστευτώ), δεν θα έβλεπα το λόγο να αποκλείσω τη συμμετοχή σε μια έρευνα ενός ιδιαίτερα «ευαίσθητου» ατόμου και να πειραματιστώ με τις δυνατότητές του, όπως θα έκανα και με κάποια από εκείνες τις παράξενες συσκευές. Άλλωστε με τη διερεύνηση των ικανοτήτων των μέντιουμ έχει ασχοληθεί τον περασμένο αιώνα αρκετά η Παραψυχολογία -στη βιβλιοθήκη μου έχω τόμους ολόκληρους από εκδόσεις της Εταιρείας Ψυχικών ερευνών με εκτενείς καταγραφές τέτοιων πειραμάτων.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, επαναλαμβάνω, όταν τα δεδομένα περνούν μέσα από υποκειμενικά φίλτρα θα πρέπει να εξετάζονται πολύ προσεκτικά και συνδιαστικά με όλα τα υπόλοιπα διαθέσιμα στοιχεία. Το μυστικό είναι να υπάρχει ισορροπία.

Στην πράξη πάντως, όταν η διάρκεια της έρευνας είναι περιορισμένη, μου μένει πολύ λίγος χρόνος για άλλους πειραματισμούς, αφού συνήθως ρίχνω το μεγαλύτερο βάρος στα πολυάριθμα και ποικίλα μέσα καταγραφής που έχω πάντα μαζί, τα οποία καλύπτουν ένα αρκετά ευρύτερο φάσμα από αυτό που αντιλαμβανόμαστε με τα αισθητήρια όργανα. Επειδή μάλιστα αυτά που καταγράφονται αρκετές φορές είναι εντυπωσιακά, συνηθίζω να λέω ότι περισσότερο «αλαφροϊσκιωτες» από μένα είναι οι... φωτογραφικές μηχανές μου...

3.)Η εμπειρία σου μέχρι τώρα τι σου έχει δείξει για την παρουσία πνευμάτων? και κάτι ακόμη, υπάρχουν "καλά" και "κακά" πνεύματα?

Με τον όρο «πνεύμα» συνήθως αναφερόμαστε σε κάποιο μέρος της συνείδησης, ή του «εγώ», που πιστεύεται πως κάτω από κάποιες συνθήκες μπορεί να μένει παγιδευμένο μετά τον θάνατο και να «στοιχειώνει» κάποιον χώρο, ή κάποιον άνθρωπο. Η έννοια αυτή, (παρόλο που παραδοσιακά συχνά ταυτίζονται) για μένα είναι τελείως διαφορετική από εκείνη του «φαντάσματος» (πλησιέστερη ετυμολογικά αγγλική λέξη, 'apparition'), που βασικά είναι αυτό που φαίνεται –από το ρήμα «φαίνω»-, ένα φαινόμενο. Το «πνεύμα» είναι κάτι πιο συγκεκριμένο, δεν είναι μόνο κάτι που φαίνεται, ή που γενικότερα γίνεται με κάποιον τρόπο αντιληπτό, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και μια ερμηνεία αυτού.

Έχοντας κάνει αυτή τη διευκρίνηση, μπορώ λοιπόν να σου πω ότι τα μέχρι στιγμής δεδομένα που έχω συλλέξει δεν επαρκούν για να μου πουν πολλά σχετικά με την παρουσία, ή μη, «πνευμάτων». Μπορώ να σου δείξω διάφορα «φαντάσματα» που έχω καταγράψει, αλλά δεν μπορώ να ισχυριστώ με βεβαιότητα πως ανάμεσά τους υπάρχουν και «πνεύματα». Λέγοντας αυτό (για να καταλάβεις γιατί έλεγα νωρίτερα πως η φαινομενολογική παρατήρηση δεν είναι αρκετή για να μας δώσει ασφαλή συμπεράσματα), εννοώ πως ακόμα κι όταν κατά τη διάρκεια της έρευνας καταγραφεί κάποια εκδήλωση στο χώρο, που φαινομενικά ίσως και να ταιριάζει με την παραδοσιακή ιδέα που έχουμε περί «πνευμάτων», (όπως για παράδειγμα, η εικόνα φασματικών προσώπων με ξεκάθαρα χαρακτηριστικά, ή ακόμα και ολόκληρων ανθρωπίνων σιλουετών, ή ηχητικά ντοκουμέντα, όπως φωνές), κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος κατά πόσο αυτό που κατέγραψε είναι μια «συνείδηση» που έχει παγιδευτεί στο χώρο, ή αν πρόκειται για κάτι διαφορετικό... Θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι κάποιο ψυχρό αποτύπωμα, που σαν φωτογραφία, ή κινηματογραφική σκηνή έχει με κάποιον μυστηριώδη και άγνωστο (αλλά φυσικό ίσως) τρόπο χαρακτεί στο σημείο, και υπό κάποιες συνθήκες να προβάλλεται, ή να αναπαράγεται σαν ηχώ... Ή, να πρόκεται για κάποιο είδος «σκεπτομορφής». Ακόμα και στην περίπτωση που υπάρχει ανταπόκριση σε πιθανές προκλήσεις του ερευνητή κι αλληλεπίδραση μαζί του, θα μπορούσε το αποτέλεσμα, ο ήχος, η μορφή, σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό, να πηγάζει, ή να αντλεί δύναμη και να υλοποιείται από το υποσυνείδητο του μάρτυρα (-μια προσέγγιση την οποία κυρίως διερευνά η «παραψυχολογία»). Και υπάρχουν κι άλλες πιθανές εξηγήσεις, όπως βέβαια και πράγματα που δεν είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε ακόμα.

Όλα αυτά βέβαια είναι θεωρητικές προσεγγίσεις, όπως θεωρητική είναι και η ιδέα περί «πνευμάτων»... Και φυσικά όλες αυτές τις παραδοσιακές αντιλήψεις τις έχω πάντα στην άκρη του νου έτοιμες προς διερεύνηση, και σε κάθε ευκαιρία προσπαθώ να πειραματίζομαι μαζί τους.

Έχω συμμετάσχει σε πολλές εκτενείς συζητήσεις αναφορικά με το θέμα των «πνευμάτων», κάποιες φορές και τηλεοπτικά, οπότε δεν χρειάζεται να κουράσω επαναλαμβάνοντας εδώ τις απόψεις μου. Αν πάντως κάποιος δεχτεί την παραδοσιακή ερμηνεία τους, τότε νομίζω πως εύκολα μπορεί να προχωρήσει και στον διαχωρισμό τους σε «καλά» και «κακά» πνεύματα, αφού κι όταν ακόμα βρίσκονται εν ζωή, οι άνθρωποι με βάση τον χαρακτήρα τους μπορούν να χαρακτηρίζονται «καλοί» ή «κακοί»...

  

Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα που θεωρώ πολύ σημαντικό. Όπως σε πολλούς είναι γνωστό, ένα ζήτημα που μ’ έχει απασχολήσει ιδιαίτερα στις μελέτες και τις έρευνές μου είναι αυτό της «Σκιάς». Τί ακριβώς είναι η «Σκιά»; ...Σίγουρα δεν θα την χαρακτήριζα «πνεύμα», αλλά περισσότερο θα την παρομοίαζα με «ενέργεια», ή «δίνη»... Δεν θα επεκταθώ περισσότερο (όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να διαβάσει σχετικά στο ειδικό blog που έχω σχετικά με αυτό το θέμα), αναφέρω όμως εδώ τη «Σκιά» γιατί έχω διαπιστώσει ότι, σε πολύ μεγάλο βαθμό, φαινόμενα που παραδοσιακά αποδίδονται σε «πνεύματα», όπως η «μόρα», τα ‘poltergeist’, ή ακόμα και σε «δαιμόνια» (ακόμα κι η ιδέα του «διαβόλου» εμπεριέχει πολλά στοιχεία της), απορρέουν απ’ αυτήν. 

4.)Έχουμε δει ομάδες ghosthunting να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται πολύ γρήγορα. Για ποιο λόγο πιστεύεις ότι γίνεται αυτό? γιατί το ghost hunting στην Ελλάδα είναι υπαρκτό μόνο σε σελίδες του internet και εκπομπές σε "μικρούς" ράδιο-τηλεοπτικούς σταθμούς?

Λοιπόν, θα σου πω μια ιστορία που μου θύμισες με αυτήν την ερώτηση, που πιστεύω πως λέει αρκετά για την Ελληνική πραγματικότητα...

Η πρώτη φορά που παρουσιάστηκε ομάδα Ελλήνων «κυνηγών φαντασμάτων» στην τηλεόραση, πρέπει να ήταν σε μια πρωινή Κυριακάτικη εκπομπή του ANT-1, το 2005, αν θυμάμαι καλά. Επίσης θυμάμαι τις πολύ χαρακτηριστικές νότες του κλασικού κομματιού του Ray Parker, Jr., να ακούγεται ως εισαγωγή για τη συγκεκριμένη ενότητα, και τον οικοδεσπότη της εκπομπής, Νίκο Μάνεση, έχοντας μάλλον διαβάσει αρκετά καλά το βλέμμα που έριχνα εκείνη τη στιγμή στον φίλο, Βασίλη Σάιτ, που καθόταν απέναντί μου, να παρεμβαίνει άμεσα προσπαθώντας να διορθώσει κάπως τα πράγματα, διευκρινίζοντας πως το ζήτημα που θα κουβεντιάζαμε ήταν αρκετά σοβαρό.  

Παρά ταύτα, κατά τη διάρκεια εκείνης της συζήτησης, βρέθηκα σε αντιπαράθεση με δύο βουλευτές, που είχαν ξεμείνει στο πάνελ απ' την προηγούμενη συζήτηση (για την ιστορία, ο ένας ήταν ο Άρης Σταθάκης, που δεν έκρυβε την περιφρόνησή του για το θέμα, μια και είχε πιο σοβαρά θέματα ν' ασχοληθεί: όπως, ας πούμε, τα...αυτοκίνητα). Κάποια στιγμή μάλιστα, ο έτερος βουλευτής (το όνομά του μου διαφεύγει), με όλη τη σοβαρότητα, μας ρώτησε εάν είχαμε κάποιο πτυχίο που να μας παρείχε την αρμοδιότητα να μπορούμε να μιλάμε σχετικά και να ασχολούμαστε με το θέμα.

Εξήγησα λοιπόν στους βουλευτές πως αυτό που κάναμε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα ακριβό χόμπυ, αφού δεν κερδίζαμε χρήματα απ’ αυτό, αλλά επίσης τόνισα πως για την έλλειψη σχετικής παιδείας, που να παρέχεται από το κράτος εδώ (όπως κάποια παρεμφερή θέματα διδάσκονταν σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού) υπεύθυνοι φυσικά δεν είμασταν εμείς, που προκειμένου ν' αναπληρώσουμε το κενό, είμασταν υποχρεωμένοι να επενδύουμε πολύ μεγάλα ποσά για να εξασφαλίσουμε την απαραίτητη βιβλιογραφία μόνοι μας...

Αυτό λοιπόν είναι ένα από τα σημαντικά προβλήματα που έχουν τέτοιες έρευνες στην Ελλάδα. Εκείνος που ενδιαφέρεται πραγματικά, θα πρέπει να επενδύσει μεγάλα κεφάλαια για να αποκτήσει την απαραίτητη παιδεία και γνώση, τα οποία εξαρχής γνωρίζει πως είναι απίθανο να αποσβέσει μελλοντικά, αφού οι έρευνες αυτές, όσο σοβαρές και πρωτοποριακές κι αν είναι, πολύ δύσκολα θα επιφέρουν οικονομικά οφέλη που να επαρκούν για να εξασφαλίσουν πως θα μπορούσε κανείς να ασχοληθεί μ’ αυτές επαγγελματικά.

Από εκείνη ακόμα την εποχή, κατά καιρούς είχα συμμετάσχει σε συζητήσεις σχετικά με την πιθανότητα κάποιας τηλεοπτικής παραγωγής με τέτοιες έρευνες, αλλά κάτι τέτοιο δεν προχώρησε, είτε γιατί ορισμένες συνεργασίες τελικά δεν ευδοκίμησαν, είτε γιατί απλά δεν μου έγινε κάποια σοβαρή πρόταση κι εγώ δεν είχα τον απαραίτητο χρόνο για να «τρέξω» το θέμα περισσότερο.

Βέβαια, μ’ αυτή την ιδέα κανείς συμβιβάζεται νωρίς, και σε τελική ανάλυση, το πιθανό κέρδος, παρότι χρήσιμο ώστε να μπορεί να χρηματοδοτήσει τη συνέχεια των ερευνών, δεν είναι το βασικό ζητούμενο, όταν κανείς νιώθει αυτή την εσωτερική ορμή για τέτοιες αναζητήσεις. Πολύ απλά λοιπόν, συνέχισα να διεξάγω έρευνες, συγκεντρώνοντας ένα πολύ πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό, που, ελπίζω κάποια στιγμή να βρω τον απαραίτητο χρόνο για να βάλω σε μια τάξη και να βρω έναν τρόπο να το αξιοποιήσω, ώστε να μπορώ να το μοιραστώ και με τον κόσμο.

Αυτά τα λέω για να μπορεί κανείς να σχηματίσει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη συγκρίνοντας την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, με εκείνην που υπήρχε προ δεκαετίας. Το γεγονός πάντως είναι πως, μέσα σ' αυτό το διάστημα τίποτα δεν άλλαξε στην Ελλάδα στον τομέα αυτόν. Ή μάλλον άλλαξε, αλλά σίγουρα όχι προς το καλύτερο, κι έτσι το θέμα εξακολουθεί να παραμένει υποβαθμισμένο και από κάποιους να αντιμετωπίζεται με δυσπιστία, ή ακόμα και χλευασμό. Κι αυτό, όπως ξέρεις, δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στους ερευνητές, αφού τα άτομα που βιώνουν παράξενες καταστάσεις που θα είχαν ενδιαφέρον να διερευνηθούν, πολλές φορές διστάζουν να επικοινωνήσουν και να μιλήσουν δημόσια γι αυτό, φοβούμενα το πως θα αντιμετωπιστούν από τον κοινωνικό τους περίγυρο.

Απ’ την άλλη βέβαια, στις νεώτερες τουλάχιστον ηλικίες, σιγά-σιγά δημιουργείται ένα κοινό που επηρεασμένο κυρίως από τις ξένες σειρές, θα ήθελε να δει κάτι ανάλογο κι εδώ. Αυτό άλλωστε είχε ως αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να δημιουργηθούν και νέες ομάδες, όπως παρατήρησες, που ασχολήθηκαν με το 'ghost hunting', κάποιες εκ των οποίων έχουν κατά καιρούς καταφέρει να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των media σε κάποιον βαθμό, και έχουν κάνει απόπειρες να ξεπεράσουν τα όρια της διαδικτυακής παρουσίας, με σκοπό την παραγωγή μιας τηλεοπτικής σειράς. Φαίνεται όμως πως η κατάσταση, αυτήν την εποχή τουλάχιστον, είναι πολύ δύσκολη, αφού η κρίση έχει περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τα κεφάλαια που πριν λίγα χρόνια ξοδεύονταν στα κανάλια με μεγαλύτερη ευκολία.

Αυτό λοιπόν πιθανότατα κάποια στιγμή να αποθαρρύνει άτομα που έχουν επενδύσει μπόλικο χρόνο και αρκετό χρήμα σε τέτοια εγχειρήματα που τελικά δεν έχουν αποδώσει τα προσδοκούμενα, με αποτέλεσμα κάποιες ομάδες, όπως λες, να χάνονται απ' το προσκήνιο.

Προσωπικά θα ήθελα κάποια στιγμή να δω μια τέτοια σειρά να φτάνει στην τηλεόραση, αρκεί βέβαια η παραγωγή να ήταν αξιόλογη. Από δείγματα που έχω δει μέχρι στιγμής από τις διάφορες ομάδες, φαίνεται να υπάρχει προοπτική για κάτι ενδιαφέρον, αν και σίγουρα υπάρχουν και περιθώρια βελτίωσης. Το λέω αυτό γιατί αυτά που βλέπω συνήθως εξαντλούνται σε μια πιστή αντιγραφή των ξένων προτύπων τους -με τα οποία πρότυπα, έτσι κι αλλιώς διαφωνώ, για λόγους τους οποίους εξήγησα νωρίτερα... Χρειάζεται νομίζω κάτι λίγο περισσότερο αυθεντικό, όχι μια απλή εισαγωγή ενός ξένου προϊόντος.

Και είναι λίγο άδικο η έρευνα αυτή σήμερα να μοιάζει τόσο «εισαγώμενη», ενώ η Ελληνική ιστορία έχει μια τόσο πλούσια παράδοση για αυτά τα θέματα, που οι περισσότεροι αγνοούν.

Κάποιος που θα ενδιαφερόταν να διεκδικήσει τον τίτλο του πρώτου Έλληνα «κυνηγού φαντασμάτων», θα έπρεπε να ταξιδέψει τουλάχιστον... 2.000 χρόνια πριν, στην εποχή του αρχαίου φιλοσόφου, Αθηνόδωρου, για τον οποίον ο Πλίνιος ο νεώτερος μας μεταφέρει την ιστορία με το «φάντασμα», (ή, ήταν «πνεύμα»;) που κατάφερε να διώξει από μια στοιχειωμένη οικία των Αθηνών. Τέτοιες ιστορίες λοιπόν που έχουν αποτελέσει κυριολεκτικά την πλατφόρμα κατασκευής πάνω στην οποία στηρίχθηκαν οι παραδόσεις και πεποιθήσεις περί «φαντασμάτων» του Δυτικού κόσμου, συνέβαιναν κάποτε εδώ.

Αλλά γιατί να πάμε τόσο μακριά; ...Πόσοι άραγε έχουν διαβάσει τις αναφορές στις σελίδες του περιοδικού της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών του Τανάγρα σχετικά με τις έρευνες περιπτώσεων 'poltergeist', σε σπίτια σ' όλη την Ελλάδα;

Ο Έλληνας νομίζω πως πρέπει να γνωρίσει την κληρονομιά του και να μάθει την άγνωστη ιστορία του. Κι όταν οι συνθήκες βελτιωθούν και παρουσιαστεί η ευκαιρία, να μπορέσει να γίνει κάτι πραγματικά αξιόλογο κι αυθεντικό. Κάτι που θα αξίζει να προβληθεί ακόμα και στο εξωτερικό.

5.)Για τελευταία ερώτηση και να σε ευχαριστήσω κάπου εδώ...Τι συμβουλές δίνεις σε επίδοξους ερευνητές-κυνηγούς

Να και μια εύκολη ερώτηση που μπορώ να σου απαντήσω σε μια μόνο σειρά. Λοιπόν, τα έχω ήδη γράψει όλα, εδώ..:) 

Πηγή: https://www.facebook.com/greekparanormalsociety/posts/655665257821665

Οδηγός επιβίωσης για έναν επίδοξο «κυνηγό φαντασμάτων»

(check the previous blog entry for an English version)

Έχεις παρακολουθήσει πολλά επεισόδια από ξένα τηλεποπτικά ριάλιτι σόου με έρευνες του παραφυσικού, σε έχει ιντριγκάρει πολύ η ατμόσφαιρα αγωνίας και μυστηρίου κι επιθυμείς να γευτείς αυτό το συναίσθημα σε μια αληθινή περιπέτεια, πιστεύεις πως έχεις αυτό που χρειάζεται, και θέλεις λοιπόν να γίνεις ένας «κυνηγός φαντασμάτων»!  Για να πούμε την αλήθεια, μου είναι μάλλον ευχάριστο να βλέπω γενναίους ανθρώπους που δεν χλωμιάζουν στη σκέψη και μόνο μιας συνάντησης με «φαντάσματα» (-άλλωστε ακόμα κι αν τα πράγματα σοβαρέψουν αρκετά, κανείς δεν πρόκειται να σε κριτικάρει για εκείνο το αντανακλαστικό τίναγμα, ή το πολύ-πολύ την κραυγή που θα σου ξεφύγει μπροστά στην κάμερα, όπως έχεις δει να συμβαίνει και στους έμπειρους ερενυητές, σ’ εκείνα τα τηλεοπτικά σόου που σου τράβηξαν το ενδιαφέρον). Και τέλος πάντων, φαίνεται τόσο δύσκολο αυτές τις μέρες να βρεθεί κάποιο αξιοπρεπές χόμπι που να μπορεί να σε τραβήξει απ’ την οθόνη του υπολογιστή (-αν ωστόσο είσαι εθισμένος στους υπολογιστές, ίσως να μην ήταν και τόσο κακή ιδέα να ξεκινούσες μια μικρή εκπαίδευση μ' ένα παιχνίδι προσομοίωσης, όπως το The Lost Crown του συνονόματου, Jonathan Boakes). Όχι, πρόβλημα σίγουρα δεν υπάρχει, όμως το να βγεις για μια πραγματική εξωτερική έρευνα, ίσως να μην είναι τόσο μικρό βήμα όσο φαίνεται. Ίσως να χρειάζεται κάτι περισσότερο από την απλή αγορά ενός κιτ «κυνηγού φαντασμάτων» απ’ το διαδίκτυο και την είσοδο σ' εκείνο το παλιό, ανατριχιαστικό σπίτι της γειτονιάς που όλοι αποκαλούν «στοιχειωμένο»... Αυτό τουλάχιστον ελπίζω να καταλάβεις αφού θα έχεις ολοκληρώσει την ανάγνωση των ακόλουθων συμβουλών που συνοδεύονται με παραδείγματα από την αληθινή ζωή, σαν μικρά μαθήματα, που είναι καλύτερα να διδάσκονται εκ των προτέρων, για την αποφυγή μιας κατάστασης που μπορεί να γίνει αρκετά ντροπιαστική, αν όχι επικίνδυνη...

Καταρχήν, εκείνο που χρειάζεται να έχει κανείς είναι το κατάλληλο θεωρητικό υπόβαθρο. Η πίστη σε «πνεύματα», «δαιμόνια» και άλλους μυστηριώδεις κατοίκους του αόρατου κόσμου υπήρχε από την αρχαιότητα, και μέσα σ' αυτό το διάστημα έχει μαζευτεί μια πολύ μεγάλη σχετική βιβλιογραφία, επομένως, αν πράγματι θέλεις να ερευνήσεις τέτοιες, ή άλλες πτυχές του «παραφυσικού», ξεκίνα το διάβασμα α-μέ-sos! Σίγουρα δεν πρόκειται να βρεις ξεκάθαρες αξιόπιστες απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως τι ακριβώς είναι «φάντασμα» και τι «δαίμονας», αλλά θα μπορείς τουλάχιστον να διακρίνεις τη διαφορά ανάμεσα σ’ ένα παραδοσιακό «ίνκουμπους» κι ένα «σούκουμπους» - και, πίστεψέ με, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, κάτι τέτοιο μπορεί να κάνει...τεράστια διαφορά!…

Πάρε για παράδειγμα την διάσημη ποπ σταρ, Ke$ha, που ισχυρίζεται πως είχε κάποιες ιδιαίτερα...στενές επαφές με ένα «φάντασμα». Εάν είχε μελετήσει τη σχετική βιβλιογραφία που υπάρχει ακόμα κι από τον Μεσαίωνα (και όχι, δεν εννοώ, πως το «ίνκουμπους» της παράδοσης είναι κάποια μορφή ασθένειας -αν και κάποιοι έχουν εφεύρει μια άλλη λέξη στην προσπάθειά τους να καταδείξουν αυτήν την ερωτική έλξη ως σύνδρομο), θα ήξερε ασφαλώς πως, εξαιτίας της ιδιαίτερης φύσης των εμπειριών της, ο ένοχος θα έπρεπε μάλλον να χαρακτηριστεί ως «ίνκουμπους», παρά ως κάποιο απλό και συνηθισμένο «φάντασμα». Και εννοείται πως δεν είναι η μοναδική σταρ που έχει παραδεχτεί δημόσια πως έχει ζήσει τέτοιες εμπειρίες (-χμμμ, αναρωτιέμαι αν υπάρχει καμιά γνωστή  ανάλογη περίπτωση κι απ' την Ελλάδα...) 

Η μελέτη λοιπόν είναι πάντα χρήσιμη, ιδιαίτερα μάλιστα αν, όπως συμβαίνει και με την Ke$ha, έχεις καλούς λόγους να πιστεύεις πως μέσα στο ίδιο το σπίτι σου τριγυρνά κάποιος τύπος «φαντάσματος» και σε στοιχειώνει. Αν πράγματι αντιμετωπίζεις κάποιο σοβαρό πρόβλημα στο σπίτι (όπως για παράδειγμα, τα εσώρουχά σου να επιμένουν ως δια μαγείας να εξαφανίζονται), και αυτό είναι που σ' έχει κάνει αποφασισμένο να υποστείς όλο αυτό το κήρυγμα μέχρι να γίνεις «κυνηγός φαντασμάτων», κι όχι κάποια υπερβολική επιρροή από ταινίες όπως το Paranormal Activity, τότε μπορείς, για την ώρα τουλάχιστον, να αφήσεις την υπόλοιπη εκπαίδευση, να στήσεις γρήγορα στον χώρο που κατοικείς ένα σύστημα με κάμερες παρακολούθησης, και ν’ αρχίσεις να καταγράφεις τι συμβαίνει στο σπίτι ενώ κοιμάσαι ή απουσιάζεις... Η ενημέρωση των υπολοίπων μελών της οικογένειας για το ακριβές σχέδιό σου είναι βέβαια επιθυμητή, κι ίσως ακόμα σε γλιτώσει από άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις.

Αλλά τις περισσότερες φορές, νομίζω πως δεν θα είναι το δικό σου σπίτι που θα θελήσεις να ερευνήσεις, οπότε μάλλον είναι ώρα να αρχίσουμε να εστιάζουμε στο επόμενο πράγμα που σίγουρα θα χρειαστείς, που φυσικά είναι ένας «στοιχειωμένος» χώρος.

Έλα, παραδέξου το. Κι οι δύο ξέρουμε, πως από τις πρώτες ιδέες που σου έρχονται στο νου είναι αυτή ενός νεκροταφείου... Σύμφωνοι, τα νεκροταφεία αποτελούν «ταμπού», είναι οι τόποι ανάπαυσης των νεκρών και τα ησυχαστήρια των ψυχών που δεν επιτρέπεται να ενοχληθούν, και υπάρχει κάποια λογική στο να θεωρούνται παραδοσιακά ως μέρη «στοιχειωμένα» αφού, αν και σπάνια πεθαίνει κανείς μέσα σ’ αυτά, εντούτοις συγκεντρώνουν μια πολύ μεγάλη ποσότητα αρνητικής ενέργειας από τα έντονα συναισθήματα λύπης και θλίψης των συγγενών που επισκέπτονται για να θρηνήσουν τους νεκρούς. Συνήθως... Αν επιλέξεις να ερευνήσεις ένα νεκροταφείο θα πρέπει να γνωρίζεις πως οι αναστεναγμοί και τα μουγκρητά που ακούγονται πίσω από κάποιον τάφο δεν προέρχονται απαραίτητα από κάποιο φάντασμα...

Αλλά στα νεκροταφεία υπάρχει επίσης και ο κίνδυνος να πάρεις την τρομάρα της ζωής σου, αν ξαφνικά βρεθείς πρόσωπο με πρόσωπο με κάποιο «πτώμα» που αποφάσισε να σηκωθεί και να βγει απ' τον τάφο , ή ακόμα και στην περίπτωση που κάποιος έβαλε σκοπό να σκαρώσει μια κακόγουστη φάρσα σ' εσένα και τους φίλους σου (-για να μη μιλήσουμε δηλαδή για το ενδεχόμενο να πιάσει καμιά βροχή και ξαφνικά να βρεθείς να ζεις τραγελαφικές καταστάσεις, από εκείνες που σε κάθε δυνατή μπόρα έχουμε συνηθίσει να συμβαίνουν εδώ...)

Ένα άλλο μέρος που θα 'ρχόταν εύκολα στο νου ακούγωντας τη λέξη «στοιχειωμένο», ειδικά αν ζούσες στην Αμερική, θα ήταν σίγουρα εκείνο το διάσημο σπίτι στο οποίο διαδραμματίστηκε η αληθινή ιστορία που μεταφέρθηκε στην ταινία τρόμου που είδες πρόσφατα στο σινεμά. Η αλήθεια είναι πως μερικά τέτοια σπίτια που έχουν αποκτήσει μεγάλη φήμη λόγω του Χόλιγουντ, ίσως παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον (συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων όπου στην πραγματικότητα τίποτα τόσο τραγικό δεν έχει συμβεί...ακόμα), ωστόσο, αυτή η ιδέα ίσως τελικά να μην είναι τόσο καλή...  Πρώτον γιατί τέτοια σπίτια συνήθως ανήκουν πλέον σε νέους ιδιοκτήτες, που τους απασχολούν πολύ περισσότερο οι καταπατητές της ιδιοκτησίας τους, από το να κάθονται να δίνουν σημασία στα τοπικά στοιχειώματα. Και δεύτερον γιατί, ειδικά εάν η ταινία αυτή υπήρξε μεγάλη εμπορική επιτυχία, εκατοντάδες ή χιλιάδες άλλοι φιλόδοξοι «κυνηγοί φαντασμάτων» είχαν την ίδια ιδέα πριν από σένα, και έχοντας ήδη ταξιδέψει από τα πιο απίθανα μέρη της γης για να πραγματοποιήσουν μια τέτοια επίσκεψη, έχουν ήδη εξωθήσει τους τωρινούς ιδιοκτήτες στα όριά τους. Έτσι κι αλλιώς, θα μου πεις, αργά ή γρήγορα, θα τους έδιωχναν τα τοπικά στοιχειώματα. Ναι, μερικά σπίτια  πράγματι δεν είναι φτιαγμένα για να φιλοξενούν μια οικόγενεια για πολύ καιρό... 

 

Το οποίο μας οδηγεί στην επόμενη πηγή πιθανών «στοιχειωμένων» σπιτιών, που είναι οι μικρές αγγελίες... Λοιπόν, όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, παρακολουθώντας την κτηματαγορά μπορεί κανείς να εντοπίσει μια μεγάλη γκάμα σπιτιών, που κυμαίνονται από...«ελαφρώς στοιχειωμένα», μέχρι «στοιχειωμένους» φάρους, ή ακόμα και ολόκληρα κάστρα που βρίθουν από φαντάσματα – μερικές φορές μάλιστα και διάσημα πνεύματα, όπως του Βλαντ Τέπες (πώς αλλιώς να εξηγηθεί που τόσα χρόνια δεν έχει βρεθεί ακόμα αγοραστής;), ή του Φρεντερίκ Σοπέν -για την τελευταία έπαυλη θα πρέπει μάλλον να βιαστείς, γιατί αν το μάθει η Ke$ha, τη βλέπω να μετακομίζει εκεί... Αν είσαι τυχερός, μπορεί το πακέτο να περιλαμβάνει ακόμα και "φασματική άμαξα" με άλογα. Εάν είσαι Έλληνας Κροίσος, μπορείς να διεκδικήσεις ακόμα και ολόκληρο "στοιχειωμένο" νησί! Αλλά μη νομίζεις πως θα πρέπει οπωσδήποτε να ταξιδέψεις τόσο μακριά. Ακόμα και η λίστα του ΤΑΙΠΕΔ περιλαμβάνει κάμποσα επώνυμα κτίσματα που έχουν τέτοια φήμη... 

Το πρόβλημα με αυτό είναι πως αν δεν διαθέτεις έναν φουσκωμένο τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία (κι ενδεχομένως, να βρίσκεσαι κάπου μέσα στη λίστα Λαγκάρντ), ή ο ιδιοκτήτης να είναι τόσο τρομοκρατημένος που να βρεις το σπίτι σε πραγματικά καλή ευκαιρία, τότε καλό θα είναι να προσεγγίσεις τον μεσίτη με διπλωματία... Επιμένοντας για παράδειγμα να σου δείξει το σπίτι μετά τα μεσάνυχτα και παρουσιαζόμενος στο ραντεβού μ' έναν σάκο γεμάτο από μυστήρια γκατζετάκια, μάλλον δεν θα βοηθούσε πολύ στην προβολή μιας εικόνας σοβαρού πιθανού αγοραστή... Στην περίπτωση αυτή, (υποθέτοντας βέβαια πως ο μεσίτης δεν είναι κάποιος που είχε ακόμα εξυπνότερη ιδέα για να αποκτήσει ελεύθερη πρόσβαση σε "στοιχειωμένα" σπίτια, ή απλά, ο...Φιλ Ντάνφυ,) είναι πιθανότερο να καταλήξεις διωγμένος «κλωτσηδόν», ή στην καλύτερη περίπτωση, να ενημερωθείς ευγενικά πως θα χρειαστεί να μπεις σε σειρά προτεραιότητας και να περιμένεις μέχρι τη στιγμή που οι ιδιοκτήτες θα αποδεχτούν ότι το σπίτι τους με μια τέτοια φήμη δεν θα είναι πολύ εύκολο να πουληθεί (εκτός βέβαια αν βρουν κάποιον που θέλει να το μετατρέψει σε πανσιόν), και αποφασίσουν να το προσφέρουν οι ίδιοι για ενοικίαση με τη βραδιά, σε όλους εκείνους τους τύπους που είχαν την ίδια ιδέα μ’ εσένα...

Στην πραγματικότητα δεν είναι μόνο οι κτηματομεσίτες κι οι ιδιοκτήτες των σπιτιών που θα πρέπει να προσέξεις... Σε περίπτωση που ο χώρος που έχεις βάλει στόχο να ερευνήσεις βρίσκεται κοντά σε κατοικημένα σπίτια, θα πρέπει να προσπαθήσεις όσο είναι δυνατό, να μην ενοχλήσεις τους γείτονες. Εάν νιώσουν να διαταράσσεται η ησυχία τους, στην καλύτερη περίπτωση θα καλέσουν την αστυνομία και μάλλον θα καταλήξεις στο τμήμα με χειροπέδες ως πιθανός «διαρρήκτης» μέχρι να επιβεβαιωθούν οι ισχυρισμοί σου (-θυμάμαι τώρα και την περιπέτεια που είχαν κάποιοι φίλοι μου από την ομάδα Ιδιωτικά Σύμπαντα, προσπαθώντας να ερευνήσουν το θρυλικό σπίτι του Τσίλερ, στην Ακαδημίας 58α) Στη χειρότερη, μπορεί απλά να δεχτείς...πυροβολισμούς, ειδικά μάλιστα αν ζεις στην Αμερική, όπου σε κάθε σπίτι υπάρχουν όπλα, και η σκληροπυρηνική γειτόνισσα είναι ήδη εκνευρισμένη από τις προηγούμενες ομάδες που πέρασαν νωρίτερα από κει...

Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που τα παλιά ξενοδοχεία και νοσοκομεία ή σανατόρια που παραμένουν ερειπωμένα στην εξοχή (έστω κι αν και πάλι δεν αποτελούν απαραίτητα τους καλύτερους στόχους, ειδικά εφόσον προϋποθέτουν καταπάτηση) γενικά είναι οι χώροι που προτιμούνται -εκτός από τους καλλιτέχνες γκράφιτι, τους ρακοσυλλέκτες, τους έμπορους και χρήστες ναρκωτικών ουσιών, και τους επίδοξους βομβιστές- από τις περισσότερες ομάδες «κυνηγών φαντασμάτων». Δε χρειάζεται βέβαια να πούμε πως είναι απαραίτητο να έχει ξεκαθαριστεί εξαρχής σ' όλα τα μέλη της ομάδας με ποιόν ακριβώς από αυτούς τους ρόλους πραγματοποιείται η επίσκεψη στον χώρο... Και με την ευκαιρία, μιλώντας για «ομάδα», εννοούμε ένα γκρουπ 3, 4, 5 ατόμων, ή έστω, δύο γκρουπ των 3-4, αλλά ποτέ, σε καμία περίπτωση...200 ατόμων(!) Κάτι που μου θυμίζει, όπως και με τα ιδιωτικά πάρτυ, δεν πρέπει να ανακοινώνεις την έρευνα που σκοπεύετε να πραγματοποιήσετε σε κάποιον χώρο στο facebook, ως δημόσιο γεγονός. Θα μαζευτούν τόσα άτομα που αποκλείεται να γίνει έρευνα. Άλλωστε καλό είναι τα άτομα μιας ομάδας να γνωρίζονται εκ των προτέρων μεταξύ τους.

Αλλά και πάλι, θα μου πεις, πώς διαλέγει κανείς μέλη για μια τέτοια ομάδα;... 

Καταρχήν, ξέρουμε πως η εμφάνιση μπορεί να εξαπατά, απ' την άλλη όμως αυτό δε συμβαίνει συχνά. Όταν τα περισσότερα μέλη της ομάδας μοιάζουν σαν..., ερμ..., ας πούμε, να μην εμπνέουν εύκολα εμπιστοσύνη, τότε το ρίσκο του να πάει κάτι στραβά είναι αρκετά μεγάλο. Τώρα, αν για κάποιον άγνωστο λόγο, καταλήξεις να είσαι μέσα σ' ένα τέτοιο γκρουπ, τουλάχιστον φρόντισε να εξασφαλίσεις ότι δε θα κουβαλήσουν μαζί απαγορευμένες ουσίες, αναπτήρες, σπίρτα, ή μεγενθυτικούς φακούς...

΄Ισως τελικά ο ασφαλέστερος τρόπος, τις πρώτες φορές τουλάχιστον, να είναι η συμμετοχή σε ένα από τα κλασικά «κυνήγια φαντασμάτων», που διοργανώνονται από επαγγελματικές ομάδες σε διάφορα ατμοσφαιρικά μέρη τα οποία νοικιάζουν για μια νύχτα. Βέβαια, στην Ελλάδα (αν και κατά περιόδους έχω κάνει κάποιες συζητήσεις), για την ώρα δεν φαίνεται να υπάρχει προοπτική για κάτι ανάλογο, στο εξωτερικό όμως, όπως για παράδειγμα στην Βρετανία, οι ομάδες αυτές αυξάνονται συνεχώς. Υπάρχει βέβαια και το κόστος συμμετοχής, και τα άτομα που μαζεύονται για κάθε τέτοια εξόρμηση είναι μάλλον αρκετά περισσότερα απ' ό,τι θα 'πρεπε, αλλά τουλάχιστον δεν θα χρειαστεί ν' ανησυχείς για τους κανόνες, αφού θα βρίσκεσαι υπό την επιτήρηση των έμπειρων συνοδών... Αν πάντως καταφέρεις και βρεθείς σε ένα τέτοιο γεγονός, καλού-κακού, μη βιαστείς να φύγεις στο τέλος, ειδικά αν κατά τη διάρκεια όλης της έρευνας άκουγες κτύπους και άλλους παράξενους ήχους από τη σοφίτα.

Όμως, εντάξει, για να μη σε βασανίζω άλλο, ας πούμε πως τελικά κατέληξες στο κατάλληλο μέρος.  Παρόλο που οι περισσότερες τεχνικές προσέγγισης μιας τέτοιας έρευνας που έχεις δει στις τηλεοπτικές σειρές είναι μάλλον αμφίβολης αποτελεσματικότητας (κάτι που άλλωστε νομίζω πως έχεις αρχίσει να υποψιάζεσαι κι από την έλλειψη των αξιόπιστων στοιχείων που συγκεντρώνονται στο τέλος), μπορείς ελεύθερα να πειραματιστείς με όλ' αυτά όσο θέλεις... Αν δεν έχεις ενδοιασμούς στη σκέψη πως μπορεί να φαίνεσαι γελοίος απευθύνοντας ερωτήσεις σ' ένα άδειο κενό (μπορείς πάντως να δικαιολογηθείς στα κακόβουλα πειραχτήρια, λέγοντας πως η ίδια σχεδόν πρακτική και σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα εφαρμόζεται κι από τους επιστήμονες που στέλνουν μηνύματα στο διάστημα ελπίζοντας πως κάποια στιγμή θα φτάσουν σε κάποιον εξωγήινο πολιτισμό), μπορείς να ρωτήσεις για όλα όσα θέλεις να μάθεις, προς την πλευρά που νομίζεις πως ίσως κάποιος ακούει. Φρόντισε μόνο οι ερωτήσεις σου να είναι απλές, και οι οδηγίες που δίνεις να μην...μπερδεύουν τα «πνεύματα», όχι σαν εκείνο το διάσημο μοντέλο-σταρ των Βρετανικών media, που κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας έρευνας, προσπαθώντας να ανοίξει τη γέφυρα επικοινωνίας με το "υπερπέραν", ζητούσε από τα πνεύματα να εκδηλωθούν χτυπώντας μια φορά στον τοίχο για "ναι", και... μια για "όχι"... (Σημείωση: σε περίπτωση που κατά το playback δεν ακούσεις κάποια αλλόκοτη απάντηση, δεν υπάρχει λόγος ν' απογοητευτείς, αφού μπορείς ακόμα να χρησιμοποιήσεις την ηχογράφησή σου για να φτιάξεις ένα...τραγούδι!)

Ας προχωρήσουμε όμως στα υπόλοιπα πράγματα που θα είναι χρήσιμα (ή ίσως και όχι) στην έρευνά σου. Ένα όργανο που έχει καθιερωθεί να χρησιμοποιείται στο «κυνήγι φαντασμάτων» είναι ο μετρητής EMF, που ανιχνεύει και μετράει το Ηλεκτρο-Μαγνητικό Πεδίο, σε κάποιο σημείο. Υπάρχουν διάφοροι τύποι τέτοιων μετρητών, αλλά συνήθως αρκεί μια σχετικά φτηνή συσκευή σε μέγεθος τσέπης, που είναι αρκετά απλή στη χρήση. Ο ερευνητής απλά βαδίζει στον χώρο προτείνοντας τη συσκευή εμπρός, όπως περίπου θα κρατούσε έναν μετρητή ραδιενέργειας (σίγουρα τους θυμάσαι, σ' εκείνες τις παλιές ταινίες καταστροφής ή επιστημονικής φαντασίας την εποχή του ψυχρού πολέμου), προσδοκώντας το μαγικό "μπιπ", ή (ανάλογα με το μοντέλο), το αναβόσβημα των μικρών φωτεινών led, που ίσως σηματοδοτούν μια «παραφυσική» εκδήλωση. Αν και πρέπει να ομολογήσω πως τέτοιες συσκευές έχω χρησιμοποιήσει αρκετά συχνά κι ο ίδιος (και εξακολουθώ να χρησιμοποιώ), θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένας λόγος που να πρέπει μας κάνει να πιστεύουμε πως το μηχάνημα ανιχνεύει...φαντάσματα. Στην καλύτερη περίπτωση, όταν η παρεμβολή άλλων συσκευών (όπως π.χ. του κινητού τηλεφώνου) ή των καλωδίων ρεύματος, που αποτελούν συνήθεις πηγές, αποκλειστεί με βεβαιότητα και ο μετρητής εξακολουθεί να καταγράφει παράξενες μεταβολές στο πεδίο, τότε αυτό θα μπορούσε να είναι ένας λόγος για λεπτομερέστερη εξέταση του συγκεκριμένου σημείου. Πρακτικά όμως, εάν η πηγή δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθεί (αν για παράδειγμα, την ίδια στιγμή καταγραφεί κάποια παράξενη μορφή στις κάμερες), τότε πολύ δύσκολα θα μπορεί να σταθεί ως απόδειξη για την παρουσία «φαντασμάτων».

Είναι πολύ σημαντικό αυτό να γίνει κατανοητό, γιατί φαίνεται πως μέσα από τη σύγχρονη κουλτούρα που  συνοδεύει το «κυνήγι φαντασμάτων», η λανθασμένη αυτή εντύπωση πως οι μετρητές EMF μπορούν να μετρούν...«φαντάσματα» είναι πολύ διαδεδομένη, και μερικές φορές αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κάποια... πολύ παράξενα συμπεράσματα!

Λοιπόν, αν και τρόποι για την επικοινωνία με τα «φαντάσματα» που κατοικούν «στοιχειωμένους»... γυναικείους κόλπους υποθέτω πως υπάρχουν, όπως για παράδειγμα, με το γνωστό επιτραπέζιο παιχνίδι ερωταπαντήσεων με τον πίνακα "ouija" (του οποίου την ιστορία αξίζει κανείς να διαβάσει εδώ), ή ίσως ακόμα και πειραματιζόμενος με EVP ('Electronic Voice Phenomena', δηλ. «Ηλεκτρονικά Φωνητικά Φαινόμενα»), θα πρότεινα να γίνει καταρχήν μια προσεκτική προσπάθεια να αποκλειστούν όλες οι εναλλακτικές λογικότερες εξηγήσεις, προτού φτάσει κανείς να ζητήσει τη βοήθεια κάποιου ειδικευμένου εξορκιστή.

Απ' την άλλη βέβαια, αν κάποιο «μωρό - φάντασμα» (ή καλύτερα, «κάμβιον», όπως φυσικά θα γνώριζε όποιος είχε κάνει την απαραίτητη μελέτη πως είναι παραδοσιακά γνωστά τα μωρά που συλλαμβάνονται από ερωτικές περιπτύξεις με «ίνκουμπους») πράγματι ζει μέσα στην κοιλιά της συμπαθούς τραγουδίαστριας, τότε ίσως να ήταν λογικό κάπου-κάπου να νιώθει την ανάγκη να τεντώνει τα χέρια του, και... καθότι από μουσική οικογένεια, να παίζει πιάνο χρησιμοποιώντας (ναι, σωστά το μάντεψες!) τα... στοιχειωμένα στήθη της Ke$ha! :)

Λοιπόν, φτάνει με τα χαμόγελα, επιστροφή στις δικές μας τεχνικές και τα εργαλεία... Όπως είπαμε ήδη, τα «Ηλεκτρονικά Φωνητικά Φαινόμενα», θεωρείται από κάποιους ερευνητές πως μεταφέρουν μηνύματα (όχι...«μνήματα») απ' την «Άλλη Πλευρά». Παρόλο που έχουν υπάρξει μελέτες που δείχνουν πως τέτοια φαινόμενα μπορεί να παρουσιάζονται και σε ελεγχόμενο περιβάλλον, δύσκολα μπορούν να θεωρηθούν ως παραδείγματα επικοινωνίας με τους νεκρούς, γιατί: α) δεν υπάρχει καμία απόδειξη πως μια τέτοια επικοινωνία είναι δυνατή, και β) κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για την ακριβή προέλευση αυτών των φωνών. Έρχονται από τον κόσμο των πνευμάτων;... Από κάποιο «Παράλληλο Σύμπαν», ίσως; Ή να πρόκειται απλά για τυχαία ραδιοκύματα που συλλαμβάνονται από το εκάστοτε μέσο εγγραφής;  

Είναι δύσκολο να δοθεί μια σίγουρη απάντηση, και γίνεται ακόμα πιο δύσκολο να διαχειριστεί κανείς την έννοια των evp, όταν στην πράξη, τις περισσότερες φορές, ο καθένας ακούει ότι τον βολεύει, προσπαθώντας να βγάλει νόημα από αυτό που συχνά δεν είναι τίποτα περισσότερο από παράσιτα, συνηθισμένοι ήχοι που προκαλούνται από την κίνηση και την ανάσα των ερευνητών, που με τα ευαίσθητα μικρόφωνα αλλοιώνονται, ή ακόμα και πραγματικές μακρινές φωνές, που λόγω της ενίσχυσής τους, γίνονται αντιληπτές μόνο κατά την αναπαραγωγή. (Για παράδειγμα, αν όπως είπαμε νωρίτερα, πειραματιζόταν κανείς με αυτή τη μέθοδο διερευνώντας το στοιχειωμένο χοτ σποτ της Ke$ha, κατά την διάρκεια της αναπαραγωγής θα περίμενε υποσυνείδητα ν' ακούσει κάποια ατάκα που να βγάζει νόημα, όπως...)

Ανάλογες μικροσυσκευές που προσπαθούν να πετύχουν επικοινωνία δια μέσου του ήχου υπάρχουν πολλές, (για παράδειγμα το spirit box), που επίσης δεν θεωρούνται αξιόπιστες για αυτό που στα σχετικά τηλεοπτικά σόου τα διαφημίζουν. 

Φυσικά το ηχητικό υλικό μπορεί κάποιες φορές πραγματικά να μας δώσει πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία. Αλλά αν δοκιμάσεις να κάνεις κάποια ηχογράφηση στο υπόγειο ενός σπιτιού, από εκείνα που βρήκες μετά από τόσο πολύ κόπο, επιβεβαίωσε τουλάχιστον ότι ο γείτονας από το διπλανό διαμέρισμα δεν θα βλέπει στην τηλεόραση μια ταινία τρόμου του Mario Bava, την ώρα που θα ηχογραφείς, γιατί αλλιώς μπορεί και να σου μπει η ιδέα πως κατέγραψες κι εσύ τις Φωνές της Κόλασης.

Προσωπικά, αν και έχω καταγράψει ηχητικά ντοκουμέντα που έχουν ενδιαφέρον, γενικά βρίσκω τις φωτογραφικές μηχανές περισσότερο αποτελεσματικές, αν και με την εξέλιξη της τεχνολογίας, ακόμα κι αν καταφέρεις να συλλάβεις τις αποδείξεις που είναι ο στόχος της έρευνάς σου, θα είναι δύσκολο να πείσεις τον κόσμο πως οι φωτογραφίες δεν έχουν υποστεί επεξεργασία με κάποιο πρόγραμμα τύπου photo-shop. Παρόλα αυτά, πιστεύω πως αξίζει να δοκιμάσεις, εφόσον στο «χόμπι» σου αυτό σε σπρώχνει μια εσωτερική ορμή, κι όχι κάποια ανάγκη να πεις στους άλλους πως είσαι ένας «κυνηγός φαντασμάτων» -και με την ευκαιρία, νομίζω πως ένας τίτλος όπως «ερευνητής παράξενων φαινομένων», μάλλον θα ταίριαζε περισσότερο.
Στις έρευνές μου, χρησιμοποιώ 3-4 διαφορετικές μηχανές, που διαβάζουν διαφορετικές περιοχές του οπτικού φάσματος, προσπαθώντας έτσι να επεκτείνω το εύρος της περιοχής που εξ-ερευνώ, και πέρα από το μικρό μέρος του φάσματος που μπορεί να αναγνωρίσει το ανθρώπινο μάτι. Και στο τέλος κάθε φορά έχω να ψάξω σχολαστικά μερικές εκατοντάδες φωτογραφίες. Κάποιες απ' αυτές ίσως απλά έχουν κάποια μικρή καλλιτεχνική αξία, αλλά σημαντική για μένα. Έτσι νομίζω πως αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον και ομορφιά η έρευνα, δεν είναι μια ψυχρή αναζήτηση «στοιχείων». Αλλά κάπου κάπου εμφανίζονται και φωτογραφίες που ξαφνιάζουν με αυτό που έχει αποτυπωθεί. Αν είσαι τυχερός μπορεί να καταφέρεις να συλλάβεις κάποιες τέτοιες «φωτογραφικές ανωμαλίες». Ίσως καταφέρεις να φωτογραφήσεις ένα μυστηριώδες πρόσωπο, κάποιες φιγούρες, ίσως ακόμα και μια πλήρη φασματική μορφή... Αν είσαι απίστευτα άτυχος, το άτομο που ο φακός σου κατάφερε να συλλάβει, θα έχει αποτυπωθεί στην ίδια πόζα και σε κάποια καρτ-ποστάλ έναν αιώνα πριν...

Αρκετά όμως είπαμε για αρχή. Νομίζω πως για τα δεδομένα ενός σύντομου και συνοπτικού οδηγού, καλύψαμε πολλές από τις πτυχές του θέματος, και πάντως είπαμε αυτά που χρειάζεσαι για να μπορείς να μπεις στην ιδέα...

Να θυμάσαι, και αφήνοντας για λίγο στην άκρη το χιούμορ, πως υπάρχουν πραγματικά κάποιοι πολύ σοβαροί κίνδυνοι εκεί έξω, όπως η έκθεση στον Αμίαντο, ή και άλλα υλικά που μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις του αναπνευστικού χωρίς καν να το αντιληφθείς τη στιγμή που θα εισπνέεις τα αόρατα (σχεδόν «φασματικάι») μικροσωματίδια. Ενώ πάντα θα ελλοχεύει κι ο κίδνυνος κάποιου τραγικού ατυχήματος που μπορεί να συμβεί οπουδήποτε και ανά πάσα στιγμή, όταν δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας.

Χαρούμενο κυνήγι! (-Καλή έρευνα!)